Cumhuriyetin Seyir Defteri

İlk çeyrek yüzyıl: 1923-1946. Kuruluş, heyecan, devrimler ve atılımlar.

1929-31 Dünyayı derinden sarsan ekonomik kriz atlatıldı.

1938. Büyük önder Atatürk'ün vefatı.

1939. HATAY CUMHURİYETİ Türkiye’ye katıldı.

1939-1945. İkinci Dünya Savaşı kabusu en az yara ile atlatıldı.

İkinci çeyrek yüzyıl: Lozan'ın rövanşı ve karşı devrim.

1946. Dini söylemleri öne çıkaran Celal Bayar-Adnan Menderes Demokrat Parti'yi kurdu. CHP'li MillÎ Eğitim Bakanı Reşat Şemsettin Sirer Köy Enstitüleri'ni Köy Öğretmen Okulları'na dönüştürdü.

1947. Ağır ekonomik bunalımdaki İngiltere Türkiye’nin koruyuculuğunu  ABD'ye  devretti.  SSCB’nin yayılmasını ve komünizmin önlenmesini öngören  Marshall Planı ve Truman Doktrini  ile  Avrupa’yla  birlikte Türkiye  ve  Yunanistan’a  ABD  ekonomik yardımı başladı. Türkiye  Dünya Bankası’na  ve  47 milyon Dolar katılım payı ödeyerek  IMF’e  üye oldu.

1949. Türkiye ilk ve tek Müslüman ülke olarak İsrail'i resmen tanıdı.

1950. Arapça ezan ve kamet okuma yasağı kaldırıldı.  Gümüşhanevi, İskenderpaşa ve İsmailağa Cemaatleri  açıldı. 1945'te kabul edilen "Çiftçiyi Topraklandırma Yasası" yürürlükten kaldırıldı.

1951. Demokrat Parti yeni kurulan NATO'ya girebilmek için Meclis onayı almadan, Kore  Savaşına 4500 kişilik bir Tugay gönderdi. Ertesi yıl NATO’ya girdi.

1958-61. Ekonomiyi derinden sarsan kriz.

1960-61. Demokrat Parti iktidarının sonu, Askeri Yönetim başladı. Adnan Menderes idam edildi.

1962-63: Kara Harp Okulu Komutanı Albay Talat Aydemir'in darbe girişimleri.

1969: Alparslan Türkeş Türkçülüğü İslam ile harmanladı. Bozkurt amblemi üç hilal ile değiştirildi. ABD'nin  Sovyetlere  karşı  örgütlediği  Yeşil Kuşak başladı. Ertesi yıl Necmettin Erbakan  Milli Görüşün  ilk partisi  Milli Nizam Partisi’ni  Nakşibendi-Nurcu-Kadiri ittifakıyla kurdu.

1971. Türkiye'de  İkinci Askeri Yönetim. Milli  Selamet  Partisi  Erbakan’ın  liderliğinde kuruldu.

Üçüncü Çeyrek: Cılız bir toparlanma.

1974. Bülent Ecevit Hükümeti haşhaş yasağını kaldırdı. ABD  Türkiye'ye ambargo kararı aldı. Kıbrıs Barış Harekâtı.

1978. PKK'nın  kuruluşu. Kahramanmaraş'ta  Alevilerin katli.

1978-81. Petrol  ve  petro dolar kökenli ekonomiyi derinden sarsan kriz.

1980-83. Üçüncü Askeri Yönetim ve devamında mirasçısı, zengin sever, takunyalı  Turgut Özal % 45,1 oyla tek başına iktidara geldi.

1988-89. Ekonomiyi derinden sarsan kriz.

1989: Soğuk Savaş’ın sonu ve Türkiye’de seri cinayetler: TCK'nın Türkiye'de din devleti  kurulmasını suç sayan 163. maddenin kaldırılmasına karşı çıkan aydınlar, Atatürkçü Düşünce Derneği  kurucusu ve Türk Hukuk Kurumu Başkanı Prof. Dr. Muammer AKSOY, Çetin Emeç,  Turan Dursun, Prof. Dr. Bahriye Üçok  öldürüldü.

1994. Ekonomiyi derinden sarsan kriz. 22 il belediyesi, Ankara ve İstanbul Büyükşehir Belediyeleri  Refah Partisinin eline geçti. 1993 İSKİ Skandalı  Erdoğan'ın  önünü açtı. SHP 20,3, DSP 12,3, CHP 1,4 oy aldı. Yüzde 35 oy alabilecek sosyal demokrat bir aday yerine yüzde 25.1 oy alan Refah Partili  Erdoğan  İstanbul'a başkan seçildi. SHP ve DSP toplamı yüzde 34.6 iken  Refah Partili Melih Gökçek yüzde 27.3 oyla Ankara Belediye Başkanı oldu.

1995. ABD Erbakan'ın yerine Erdoğan projesini başlattı.

1999. Abdullah ÖCALAN Kenya'da Yunan Büyükelçiliğinden çıkarken yakalandı. Fethullah Gülen  ABD'ye kaçırıldı. Küresel yağmacılar  Gülen'i  alırken Öcalan'ı verdi.

Dördüncü Çeyrek: Karşı Devrim hızlanıyor, Cumhuriyet şaşkın.

1998-2002. Ekonomiyi derinden sarsan kriz.

2001. Milli Görüş içindeki küreselci, yenilikçi hareket  AKP’yi  kurdu. Erken genel seçimlerde  AKP  seçimleri kazandı.

2003. Irak Süleymaniye'de Çuval Olayı ile Türk Silahlı Kuvvetleri’ni bitirme operasyonu başladı.

2007-12. Gnkur. Bşk. Büyükanıt'ın e-muhtırası sonrası, Ergenekon  soruşturması başladı. Genel seçimde  AKP  oyları % 46,7 ye ulaştı. Abdullah Gül  Cumhurbaşkanı seçildi. Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi görünümlü Anayasa değişiklikleri % 68.95 ile kabul edildi. Anayasa  Mahkemesi altıya karşı beş oyla, “laiklik  karşıtı  eylemlerin odağı haline geldiği” nedeniyle,  AKP'yi  kapatmadı, ama hazine yardımının yarısını kesti. Eski Genelkurmay Başkanı  Özkök  İzmir’de tanık olarak  Ergenekon  savcılarına 8 saat ifade verdi. AKP'nin  gece yarısı çıkardığı yasa ile, sivil mahkemelere, barış zamanında, CMK 250 kapsamındaki 33 suçtan birini işlemeleri halinde asker kişileri soruşturma ve yargılama yetkisi verildi. Balyoz (5-7 Mart 2003 1'inci Ordu Plan Semineri) davası başladı. CHP lideri Deniz Baykal komplo ile çekilmek zorunda kaldı,  Kılıçdaroğlu başa geçti. MHP Başkanlık Divanının 15 üyesinden 9'u kaset ile istifa ettirildi.  Anayasa değişiklikleri Halk oylaması % 58 Evet ile yargı tümüyle  iktidar  ve  FETÖ  emrine sokuldu. Hukuk devleti çöktü. Balyoz  soruşturmasında, Hv. Org. Bilgin Balanlı, sivil  mahkemece tutuklanan en yüksek rütbeli muvazzaf subay oldu. Genel seçimde  AKP % 50 ile iktidar. İnternet andıcı  soruşturmasında, eski Gnkur. Bşk. E. Org. İlker Başbuğ “Örgüt  yöneticisi olmak ve darbeye teşebbüs” suçlamasıyla  tutuklandı. Cemaatin ilk kalkışması, 7 Şubat MİT olayı..

2014. PKK 20 gün şehirlerarası bir yolu kapattı ve 2.Tak.Hv.K. kışla bayrağını indirtti, bölgenin  PKK hâkimiyetinde olduğu mesajını iletti. 12 Eylül  davasında  Evren  ve  Şahinkaya'ya  "ağırlaştırılmış müebbet" hapis kararı. Anayasa Mahkemesi,  Balyoz  Davasında sanıkların haklarının ihlal edildiğine oy birliğiyle karar verdi. Hükümlüler tahliye edildi. Cumhurbaşkanını halk seçti.

2015. Genel seçim AKP 49,5.

2016. Cemaatçi Askerlerin 15 Temmuz Darbe Girişimi.

2018. Genel seçim AKP % 42,56.

2019. Yerel seçimlerde, 25 yıl önce kaybedilen Ankara, İstanbul dahil 20 çok önemli ilde  CHP  adayları kazandı. AKP büyük yenilgi aldı.

2023. Genel seçimde CUMHUR İTTİFAKI % 49,39 ile geri döndü. Yerel seçimleri de kazanabilirler.

Bu kadar dış ve iç darbeyle geleneksel dengeleri bozulan ve değerleri parçalanan  Cumhuriyet hala ayaktadır. Temelinin ne kadar sağlam olduğu görülüyor. Ancak ulusun bölünmesi ve kutuplaşma tırmanmaktadır. Kamuya hizmet yerini özel çıkarlara bırakmış, niteliksizlik, adaletsizlik, eşitsizlik yayılmıştır. Dışa bağımlı ekonomi, Osmanlının son dönemi gibi yarı sömürge durumunu geri getirmiştir. Siyasal açıdan dış saygınlığımız azalmaktadır. İçeride siyasal muhalefet umut verememektedir.  Erdoğan  siyasal ve ekonomik iktidarını mülteciler dahil, sosyal  ve özellikle  kültürel  iktidar  ile karşı konulamayacak biçimde perçinlemek  emelindedir. 

Yüz yıl önceki mucize yinelenmek zorundadır.